بررسی کارایی جذب و مصرف نور سویا (glysine max (l.) merr) در رقابت با آمارانتوس ریشه قرمز (amaranthus retroflexus l)

به منظور بررسی اثر رقابت علف هرز آمارانتوس ریشه قرمز بر ویژگی­های بوم شناختی فیزیولوژیک سویا، آزمایشی به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال زراعی 1393 اجرا شد. عوامل موردبررسی در این آزمایش شامل تراکم­های مختلف آمارانتوس ریشه قرمز (صفر، 2، 4، 6 و 8 بوته در مترمربع) و سویا رقم هابیت بودند. از 30 روز پس از کاشت طی 6 مرحله شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک کل سویا اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تداخل علف هرز آمارانتوس ریشه قرمز منجر به کاهش شاخص سطح برگ، میزان جذب نور، تجمع ماده خشک کل و کارایی مصرف نور سویا شد. با افزایش تراکم آمارانتوس در سویا از صفر به 8 بوته در مترمربع، شاخص سطح برگ سویا از 66/5 به 38/4 کاهش یافت. روند جذب نور سویا تابع شاخص سطح برگ سویا بود و با افزایش تراکم آمارانتوس به 8 بوته در مترمربع حدود 60 درصد کاهش یافت. بیشترین (02/425 گرم در مترمربع) و کمترین (15/249 گرم در مترمربع) تجمع ماده خشک کل سویا به ترتیب در شرایط عاری از علف هرز و تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز در مترمربع به دست آمد. بیشترین (44/0 گرم بر مگاژول تشعشع کل) و کمترین (28/0 گرم بر مگاژول تشعشع کل) کارایی مصرف نور سویا نیز به ترتیب به شرایط عاری از علف هرز و تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز مربوط بود. تراکم 8 بوته آمارانتوس ریشه قرمز در مقایسه با شرایط عاری از علف هرز باعث کاهش 36 درصدی کارایی مصرف نور سویا شد.